Nederland telt ruim 5 miljoen mantelzorgers. Samen met ongeveer 900.000 vrijwilligers vormen zij de informele zorg. Zonder hun waardevolle inzet zou het Nederlandse zorgsysteem niet houdbaar zijn. De meeste mantelzorgers halen veel voldoening uit het verzorgen van een familielid, vriend of goede bekende. Maar het kan ook zwaar zijn. Soms zelfs te zwaar. In dit artikel staan we stil bij het belangrijke werk van de mantelzorgers en leggen we uit wat ze kunnen doen om het vol te houden.
Mantelzorg is mooi maar ook zwaar werk
Vijf miljoen Nederlanders verlenen hulp aan een partner, familielid, vriend of buur die dit nodig heeft vanwege lichamelijke, psychische of verstandelijke beperkingen of ouderdom. Circa 830.000 mantelzorgers geven zowel langdurig (meer dan 3 maanden) als intensief (meer dan 8 uur per week) hulp. Een kwart van de werknemers combineert betaald werk met mantelzorg. Hoewel het overgrote deel het mantelzorgen als positief ervaart, voelt ruim 9 procent van alle mantelzorgers zich zwaar belast.
Vergeet niet om ook op uw eigen gezondheid te letten
De draagkracht van een mantelzorger is wat iemand in staat is om te doen. De draaglast van een mantelzorger is wat hij of zij daadwerkelijk aan mantelzorg verleent en hoe zwaar het voor hem of haar is. Beide moeten in balans zijn. Als er te lang, te veel van een mantelzorger wordt gevraagd, kan dit leiden tot allerlei lichamelijke en psychische klachten. En wanneer is het dan te veel? Let op de signalen zoals verhoogde bloeddruk, hyperventilatie, vermoeidheid, concentratieproblemen, vergeetachtigheid, slaapproblemen en onverdraagzaamheid. Bij deze signalen is het tijd voor actie.
Hoe kunt u overbelasting voorkomen?
1. De mantelzorglijn bellen
Een goed startpunt voor hulp is de mantelzorglijn: 030 – 760 60 55. Bij deze landelijke vraagbaak kunt u terecht voor informatie en advies, een luisterend oor of het vinden van de juiste ondersteuning bij u in de buurt.
2. Mantelzorgmakelaar inschakelen
Een mantelzorgmakelaar kan allerlei regeltaken overnemen van mantelzorgers, zodat zij minder worden belast. In sommige gemeenten is de dienstverlening van de mantelzorgmakelaar gratis. Diverse verzekeraars vergoeden vanuit de aanvullende zorgverzekering de kosten van een mantelzorgmakelaar of hebben eigen mantelzorgmakelaars in dienst.
3. Respijtzorg regelen
Mantelzorgers die hulp nodig hebben kunnen een vrijwilliger of betaalde zorgverlener inschakelen. Dit heet respijtzorg. Tijdelijke professionele verpleging en verzorging kan worden geregeld via de huisarts of de wijkverpleegkundige in de buurt. Informeer voor andere zorg bij een mantelzorgorganisatie bij u in de buurt.
4. Praten met de werkgever
Probeer met uw werkgever afspraken te maken over uw werk. Misschien kunt u op andere tijden of andere plaatsen werken. Soms is mogelijk om vanuit het individueel keuzebudget (IKB) extra vrije tijd uit te laten keren. Bekijk ook of u eventueel kortdurend of langdurend zorgverlof kunt opnemen.
5. Contact opnemen met de gemeente
Neem contact op met uw gemeente om te zien welke aanvullende steun er geboden kan worden. U kunt zich dan direct aanmelden voor het mantelzorgcompliment. De voorwaarden voor deze blijk van waardering en de precieze invulling van de ondersteuning kunnen per gemeente verschillen.
6. Hulpmiddelen inzetten
Probeer de draaglast te verminderen door zorg met andere mensen in uw omgeving te delen of hulpmiddelen in te zetten. Op het gebied van e-health komen er steeds meer slimme technologische oplossingen beschikbaar die kunnen helpen.
Informatie over nuttige verzekeringen
Kunt u hulp gebruiken als mantelzorger? Kijk bij uw zorgverzekeraar of u een vergoeding krijgt voor bijvoorbeeld vervangende mantelzorg of een mantelzorgmakelaar. Vaak kan uw zorgverzekeraar u ook helpen met organisaties voor vervangende mantelzorg. Hoe mooi en belangrijk mantelzorg ook is, verlies daarbij nooit uw eigen gezondheid uit het oog. Een goede en passende (collectieve) zorgverzekering kan u behoeden voor nare (financiële) gevolgen als u zorg nodig heeft door ziekte of een ongeval. In deze artikelen vertellen we u meer over de zorgverzekering en wat die voor u kan betekenen:
